کارشناسی ارشد شیمی گرایش شیمی فیزیک
کارشناسی ارشد شیمی گرایش شیمی فیزیک
ارشد رشته شیمی کد ضریب 1 شامل شیمی فیزیک و آموزش شیمی می شود.
کارشناسی ارشد شیمی فیزیک
شیمی فیزیک پایهایترین شاخه شیمی است، شاخه ای از دانش شیمی که در آن از قواعد و قوانین فیزیکی، برای حل مسائل شیمی استفاده می شود. به بیان دیگر، هدف از شیمی فیزیک، یادگیری قواعد نظری فیزیک در توجیه موضوعات شیمی است. برای آشنایی بیشتر با دانش شیمیفیزیک، بایستی با زیر شاخههای این دانش آشنا گردیم.
شاخه ها و زیر شاخه هایی از این علم که در ایران طرفدار بیشتری دارد و مطالعات بر روی آن ها صورت می گیرد، در حالت کلی به دو دسته تقسیم می شوند:
1) روش های تجربی: متاسفانه از آن جهت که در کشور با کمبود امکانات و مواد مواجه هستیم این بخش از مقبولیت خاصی برخوردار نیست و کمتر کسی دنبال این قسمت می رود. کارهای تجربی که بیشتر انجام می شود شامل موارد زیر می باشند:
الکتروشیمی: در این شاخه بیشتر بر روی پیل ها و الکترود های شناساگر و … کار می شود. در صنعت در مورد الکترولیز و استخراج مواد کاربرد بسیار دارد و بخاطر همین می تواند بازار کار داشته باشد.
سینتیک: این قسمت نیز همان طور که قبلا اشاره شد ارتباط با صنعت خوبی داشته و می تواند پیشزفت خوبی در صنعت داشته باشد.
نانو: نانو بحث روز دنیا بوده و کشورمان در این قسمت از پیشگامان این تکنولوژی محسوب می شود. این تکنولوژی بین رشته ای بوده و در رشته هایی مانند فیزیک، مواد(متالورژی)، مکانیک، مهندسی شیمی و از جمله شیمی در آن فعالیت صورت می گیرد. البته در شیمی هم تجزیه کارها و هم شیمی فیزیک کارها در این قسمت فعالیت دارند.
2) روش های نظری و محاسباتی: اکنون در کشورمان اکثر کارهای شیمی فیزیکی که صورت می گیرد در این بخش می گنجد و دلیل آن نیز واضح است؛ چرا که این بخش تنها به یک کامپیوتر نیاز دارد و حتی در مواردی به کامپیوتر نیز نیازی نیست! کارهای نظری که صورت می گیرد به قرار زیر است:
شیمی کوانتوم: در ایران تقریبا می توان گفت که کار تجربی در این زمینه به ندرت صورت می پذیرد و تنها فهالیت های محاسباتی و محض در راس قرار دارند.
شیمی سطح: این بخش با فیزیک حالت جامد ارتباط تنگاتنگ دارد و به نحوی می توان آن را کاربرد فیزیک حالت جامد در شیمی دانست. از متداول ترین کارهایی که در این زمینه صورت می پذیرد بحث جذب سطحی مواد است که بیشترین کاربرد را در موضوع کاتالیزورها دارا می باشد. اگر به حق بنگریم این بخش نیز می تواند ارتباط با صنعت داشته باشد و کارهای تجربی نیز در این بخش صورت می پذیرد. این بخش مخصوصا در واکنش هایی که از کاتالیزگرهای ناهمفاز بهره می برند خود را نشان می دهد. البته باید اشاره کنم که یکی از علومی که با این بخش ارتباط تنگاتنگ دارد؛ الکتروشیمی است به بیانی دیگر برای فهم الکتروشیمی در سطح مولکولی فهم شیمی سطح الزامی است چرا که اکثر واکنشهای اکسایش کاهش در سطح مواد و فصل مشترکها رخ میدهد.
شبیه سازی مولکولی: این قسمت جز پرطرفدارترین کارهای محاسباتی است که در ایران صورت میپذیرد. البته ممکن است آن را با اسم دینامیک مولکولی یا به اختصار MD نیز بشنوید. به طور خلاصه در این قسمت به کمک نرم افزارهای رایج محاسباتی مانند Gaussian، LAMPS، Spartan، YASPو … خواص فیزیکی و شیمیایی مواد را به دست میآورند.
همانطور که از توضیح بالا فهمیده میشود شبیهسازی مولکولی فنی است که میتواند در تمام شاخهها و رشتههای دیگر مانند؛ فیزیک، مکانیک و مواد استفاده شود. اگر مقالاتی که در این زمینه به چاپ میرسد؛ بررسی شود تنوع و گستردگی این فن بیشتر نمایان خواهد شد.
ترمودینامیک آماری: همان طور که قبلا توضیح دادهشد این علم از خواص میکروسکوپی به خواص ماکروسکوپی مواد میرسد برای این کار در اکثر مواد با داشتن تابع تقسیم (تابع پارش) میتوان دیگر خواص مورد نیاز را یافت. پژوهشهایی که در ایران در این شاخه صورت میگیرد شامل شبیهسازی، معادله حالت، شیمی محلولها و الکترولیتها میباشد که خود این مفاهیم ابزاری قوی در صنعت و بیوشیمی محسوب میشوند.
برنامه درسی و تعداد واحدهای کارشناسی ارشد شیمی فیزیک
دروس جبرانی
ردیف |
نام درس |
تعداد واحد |
1 |
شیمی فیزیک 1 |
3 |
2 |
شیمی فیزیک 2 |
3 |
3 |
روش تحقیق |
2 |
دروس تخصصی الزامی
ردیف |
نام درس |
تعداد واحد |
1 |
شیمی فیزیک پیشرفته |
3 |
2 |
شیمی معدنی پیشرفته |
3 |
3 |
شیمی آلی پیشرفته |
3 |
4 |
شیمی تجزیه پیشرفته |
3 |
5 |
ترمودینامیک آماری1 |
3 |
6 |
شیمی کوانتومی2 |
3 |
7 |
سینتیک شیمیایی پیشرفته |
3 |
دروس تخصصی اختیاري: انتخاب چهار درس به پیشنهاد استاد راهنما و تأیید گروه آموزشی
ردیف |
نام درس |
تعداد واحد |
1 |
شیمی سطح |
3 |
2 |
فتوشیمی |
3 |
3 |
مباحث نوین در شیمی فیزیک |
1 |
4 |
شیمی محاسباتی |
3 |
5 |
شیمی حالت جامد |
3 |
6 |
شیمی آب |
3 |
7 |
شیمی هسته ای |
3 |
8 |
شیمی تابش |
3 |
9 |
مقدمات و مباحث ویژه در نانوتکنولوژی |
3 |
10 |
طیف سنجی مولکولی 1 |
3 |
سمینار: 2 واحد
پایان نامه: 6 واحد
کارشناسی ارشد آموزش شیمی
کارشناسی ارشد آموزش شیمی، اشاره به آموزش دانش شیمی در مدرسه و دانشگاه و افزایش آگاهیهای همگانی در کاربردهای این دانش دارد. مهمترین موضوعات مورد بررسی در این شاخه، درک چگونگی آموزش حرفهای شیمی در راستای فراگیری بهتر دانشجویان و دانش آموزان و بهبود نتایج یادگیری با تغییر روش آموزشی است. با توجه به ماهیت آموزشی این شاخه از شیمی و کارکردهایی که از فارغ التحصیلان انتظار می رود، منحصراً مراکز آموزشی تربیت دبیر ( مشخصاً دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی) به ارایه آن می پردازند.
برنامه درسی و تعداد واحدهای کارشناسی ارشد آموزش شیمی
دروس تخصصی الزامی
ردیف |
نام درس |
تعداد واحد |
1 |
اصول طراحی و تولید برنامه درسی شیمی |
3 |
2 |
طراحی فعالیت های عملی - آزمایشگاهی |
2 |
3 |
روش های ارزیابی در آموزش شیمی |
2 |
4 |
روش ها و فنون تدریس علوم تجربی |
3 |
5 |
طراحی و تولید واحد یادگیری |
2 |
6 |
شیمی آلی پیشرفته |
3 |
7 |
شیمی معدنی پیشرفته |
3 |
دروس تخصصی اختیاري: انتخاب چهار درس به پیشنهاد استاد راهنما و تأیید گروه آموزشی
ردیف |
نام درس |
تعداد واحد |
1 |
کاربرد روانشناسی در آموزش |
2 |
2 |
تاریخچه و مبانی آموزش علوم تجربی |
3 |
3 |
نظارت و راهنمایی آموزشی |
2 |
4 |
نظام های آموزش شیمی در جهان |
3 |
5 |
فناوری اطلاعات و آموزش شیمی |
2 |
6 |
آموزش شیمی و اجتماع |
3 |
7 |
فلسفه علم |
2 |
8 |
شیمی فیزیک پیشرفته |
3 |
9 |
شیمی تجزیه پیشرفته |
3 |
10 |
مبانی شیمی کوانتمی |
3 |
سمینار: 2 واحد
پایان نامه: 4 واحد
بازار کار کارشناسی ارشد شیمی فیزیک
از دیدگاه وزارت علوم شیمی فیزیک رشتهای است که برای فارغالتحصیلانش فرصت های شغلی مناسبی ایجاد میکند و مشاغل زیر به طور مستقیم به این رشته تحصیلی ارتباط دارد و دانش آموختگان در صورت فعالیت در این شغل بیشترین ارتباط را بین رشته تحصیلی و شغل خود برقرار خواهند کرد : شیمیدان، پژوهشگر، استاد دانشگاه و معلم. متاسفانه در ایران این گرایش به کلی مهجور مانده و آن طور که شایسته است به آن پرداخته نمی شود در حالی که در کشورهای صنعتی جز پرطرفدارترین گرایش های شیمی محسوب می شود. دلیل این امر بازار کار کم آن است که نسبت به تجزیه و آلی بسیار کمتر بوده و علت این بازار کار کم، نبود مطالعات پایه ای در زمینه شیمی است. البته شاخه هایی مانند سینتیک و الکتروشیمی می توانند به صورت جزیی در صنعت وارد شوند. در كشور ما بيشتر فرصتهاي شغلي شيمي فيزيك بیشتر در مراكز پژوهشي و علمي است، كه ميتواند به تغييرات بسيار مهمي در صنايع مختلف شيمي منجر شود. با بررسي، تعيين سمت و سوي واکنش، تعادل در واكنش هاي شيميايي و تعادلات فازي، تغييرات انرژي، الکتروشيمي و سينتيک شيميايي (Chemical Kinetic) ميتوان صنايع مختلف شيمي را به سمتي هدايت كرد كه بيشترين سود ممكن را بدست آورد و همچنين از اتلاف انرژي جلوگيري و راندمان توليد محصول را افزايش داد. آموزش شیمی نیز از رشته های پرطرفدار در زمینه دبیری و تدریس در مدارس غیرانتفاعی است.