دانشکده علوم پزشکی بیرجند دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند در سال 1364 به صورت وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد راه‌اندازی و در سال 1365 به صورت دانشکده مستقل و در سال 1372 به صورت دانشگاه در آمد. ابتدا با 50 دانشجوی پزشکی و 30 دانشجوی پرستاری فعالیت خود را آغاز نمود. در حال حاضر این دانشگاه متشکل از 2 دانشکده پزشکی و پرستاری مامایی و یک آموزشکده پیراپزشکی بوده که دارای 1000 دانشجو در 13 رشته‌ی تحصیلی کاردانی، کارشناسی، دکترای حرفه‌ای و 85 عضو هیئت علمی تمام وقت می‌باشد. این دانشگاه به عنوان متولی امر بهداشت و درمان شهرستان بیرجند، نهبندان و سربیشه نیز شناخته می‌شود. بیمارستان آموزشی ولیعصر(عج) با 224 تخت، بیمارستان امام رضا 7 با 150 تخت و بیمارستان نهبندان با 32 تخت فعال ارائه‌کننده‌ی کلیه خدمات درمانی تخصصی و بعضاً فوق تخصصی، 2 مرکز بهداشت شهرستان، 5 مرکز بهداشتی درمانی شهری، 3 پایگاه شهری، 24 مرکز بهداشتی درمانی روستایی، 159 خانه بهداشت فعال، 6 پایگاه اورژانس شهری و جاده‌ای و یک آزمایشگاه رفرانس را تحت پوشش دارد.       مرکز اطلاع‌رسانی پزشکی آن متشکل از کتابخانه مرکزی با 3500 نسخه کتاب فارسی، 2700 نسخه کتاب لاتین، 110 عنوان نشریه فارسی، 65 عنوان نشریه لاتین، بیش از 500 حلقه سی‌دی، مرکز کامپیوتر و اینترنت با 32 دستگاه کامپیوتر پیشرفته و متصل به خط 256 kb شبکه اینترنت و اشتراک صدها ژورنال الکترونیک و بانک‌های اطلاعاتی معتبر در زمینه علوم پزشکی است. همچنین دارای حدود 15 آزمایشگاه و کارگاه آموزشی و یک آزمایشگاه تحقیقاتی است. اهم نشریات دانشگاه عبارتند از: مجله علمی پژوهشی دانشگاه، ماهنامه خبری روابط عمومی و 6 نشریه فعال دانشجویی.       همچنین این دانشگاه دارای دو خوابگاه خواهران و یک خوابگاه متأهیلین در محوطه دانشگاه و یک خوابگاه برادران 360 نفری می‌باشد. در دفتر افتخارات این دانشگاه تعداد کسب مقام‌های برتر کشوری دانشجویان و نیز ارتقاء سطح خدمات بهداشت و درمان قابل توجه است.   رشته- مقطع‌های ارائه شده: مقطعرشتهدانشکده متولیاولین سال پذیرشتوضیحات دکتری حرفه‌ایپزشکیپزشکی1365- کارشناسیپرستاریپرستاری1365- کارشناسی ناپیوستهپرستاریپرستاری1370عدم پذیرش از 74 تا 80 کاردانیبهداشت خانوادهپیراپزشکی1371- کاردانیتکنولوژی رادیولوژیپیراپزشکی1373- کاردانیتکنسین اتاق عملپیراپزشکی1373- کاردانیتکنسین هوشبریپیراپزشکی1373- کاردانیتکنسین علوم آزمایشگاهیپیراپزشکی1373- کاردانیماماییپیراپزشکی1374- کاردانیبهداشت محیطپیراپزشکی1374- کاردانیبهداشت مبارزه با بیماری‌هاپیراپزشکی1380- کاردانیتکنسین اتاق عملپیراپزشکی1373شبانه کاردانیتکنسین هوشبریپیراپزشکی1373شبانه کاردانیبهداشت مبارزه با بیماری‌هاپیراپزشکی1380شبانه     بیمارستان‌های آموزشی تحت پوشش دانشگاه: ردیفبیمارستان/ مرکزسال تأسیستخت فعالرشته‌های آموزشی 1ولیعصر(عج)1379219داخلی، داخلی اعصاب، قلب، کودکان، زنان و زایمان، چشم‌پزشکی، گوش و حلق و بینی، عفونی و نوزادان 2امام رضا 71327110جراحی، جراحی مغز و اعصاب، جراحی استخوان و مفاصل، جراحی کلیه و مجاری ادراری- تناسلی، سوختگی و روانپزشکی     دانشکده پرستاری و مامایی بیرجند:       دانشکده پرستاری بیرجند در سال 1365 با پذیرش 32 نفر داشجو در مقطع کاردانی پرستاری فعالیت خود آغاز کرد و در سال 1367 در مقطع کارشناسی پرستاری دانشجو پذیرفت. از سال 1372 دانشکده علوم پزشکی بیرجند به دانشگاه علوم پزشکی ارتقاء یافت.       پذیرش دانشجو در رشته مامایی در مقطع کاردانی از سال 1374 تحت پوشش دانشکده پرستاری آغاز شد. از بهمن 1381 نیز در مقطع کارشناسی ناپیوشته پرستاری دانشجو پذیرفته است. آزمایشگاه‌ها:       در دانشکده پرستاری و مامایی: skill lab       در دانشکده پزشکی: آناتومی، فیزیولوژی و هماتولوژی، انگل‌شناسی و میکروب‌شناسی، فارماکولوژی و فیزیک، بیوشیمی و ایمنی‌شناسی، بافت‌شناسی و سلول‌شناسی و آسیب‌شناسی. آموزشکده پیراپزشکی:       آموزشکده پیراپزشکی بیرجند در سال 1373 تأسیس و ابتدا با پذیرش دانشجو در رشته‌های کاردانی:       اتاق عمل (روزانه و شبانه)       علوم آزمایشگاهی (روزانه)       رادیولوژی (روزانه)       هوشبری (روزانه و شبانه)       بهداشت محیط (روزانه)       بهداشت خانواده (روزانه و شبانه)       مبارزه با بیماری‌ها (روزانه و شبانه)       فعالیت خود را در راستای سیاست‌ها و اهداف وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی آغاز نموده سپس در سال 1379          در جهت توسعه کمی و کیفی آموزش اقدام به پذیرش دانشجو در رشته مبارزه با بیماری‌ها شبانه و روزانه نمود و هم اکنون 15 نفر عضو هیئت علمی، 367 نفر دانشجوی روازنه و 130 نفر دانشجو شبانه دارد. دانشکده پزشکی بیرجند:       در ساب 1365 پی از اخذ مجوز اصولی از وزارت متبوع از طریق سازمان سنجش 32 نفر داوطلب برای این دانشکده پذیرش شدند که به دلیل نبود امکانات و فضای آموزشی و هیئت علمی مورد نیاز برای تدریس این دانشجویان به صورت مهمان به دانشگاه علوم پزشکی خراسان ارجاع شدند. ولی از سال 1366 دانشجویان پذیرش شده در این دانشکده مشغول تحصیل شدند. این دانشکده از سال 1372 به صورت مستقل فعالیتش را آغاز کرد. آزمایشگاه‌ها:       آناتومی، فیزیک پزشکی، فیزیولوژی، انگل‌شناسی و میکروب‌شناسی و قارچ‌شناسی و ویروس‌شناسی، ایمنی‌شناسی و بیوشیمی بالینی و شیمی عمومی، بافت‌شناسی و آسیب‌شناسی