علوم اقتصادی ماهیّت و تعریف در دانشگاه اقتصاد را اينگونه تعريف مي‌كنند: علم تخصيص منابع محدود براي نيازهاي نامحدود. بطور كلي بحث در اين علم بر سر آن است كه نحوه تخصيص بهينه اين منابع چگونه است. در يك تعريف كلي‌تر اينگونه مي‌توانيم بگوييم كه علم اقتصاد مطالعه علمي جنبه‌هاي گوناگون رفتار اقتصادي انسان است. به اين خاطر علم اقتصاد جزو علوم اجتماعي محسوب مي‌شود ، درست نظير جامعه‌شناسي ، علم سياست يا روان‌شناسي، علم را معمولا بخش نظام‌يافته‌ (روشمند) شناخت بشري مي‌دانند اما تعريف علم بسي فراتر از اين است. در اين معنا علم به دنبال به دست دادن يك تبيين معقول و منطقي از روابط و پيوندهاي ميان پديده‌هاي مشاهده‌پذير و همچنين استخراج قوانين فراشمول براي پيش‌بيني رويدادهايي است كه تحت شرايط معين رخ مي‌دهند. به طور خلاصه سروكار علم با تبيين، استخراج قانون فراشمول و پيش‌بيني رويدادها است. علم اقتصاد از جنبه‌هاي مختلفي قابل بررسي است. آنچه باعث شده است اين علم جزو علوم انساني بيايد، سروكار داشتن با رفتار اقتصادي انسان‌هاست، اين خود باعث پيوند اقتصاد با فلسفه مي‌شود كه جنبه نظري اقتصاد است. اما آنچه باعث پيوند اين علم با رياضي و آمار شده است، جنبه كاربردي اقتصاد است كه بسيار وسيع‌تر از جنبه نظري آن است. ويژگي‌ديگر علوم اجتماعي و به تبع آن علم اقتصاد اين است كه پيش‌بيني در اين علوم با يك مشكل اساسي روبه‌روست: دانشمندان علوم اجتماعي و اقتصاددان‌ها به ندرت مي‌توانند براي بررسي پديده‌هاي مشاهده پذير از آزمايش استفاده كنند، در حالي كه دانشمندان علوم تجربي با اين مشكل به طور جدي روبه‌رو نيستند. در علوم تجربي آزمايش در آزمايشگاه انجام مي‌شود و با تمهيداتي مي‌توان اين محيط مصنوعي را تحت كنترل درآورد و واكنش‌هاي يك پديده خاص را در برابر يك متغير مشخص بررسي كرد. اما در علوم اجتماعي و علم اقتصاد عوامل ديگري نيز وجود دارند كه تقريبا خارج از كنترل است و مي‌توانند نتيجه بررسي را تغيير دهند. كاستي‌ها و محدوديت‌هاي علوم اجتماعي و علم اقتصاد به ويژه در زمينه بهره‌گيري از روش آزمايش موجب شده دانشمندان علوم اجتماعي و اقتصاددانان به استفاده از روش‌ها و تكنيك‌هاي آماري پيشرفته رغبت نشان دهند. نه تنها آمار، رياضي هم به اقتصاددانان در زمينه شناخت بهتر پديده‌ها و رفتارهاي فردي و اجتماعي كمك مي‌كند. آمار ركن اساسي علوم اجتماعي ، علم اقتصاد و سياست‌هاي اقتصادي - اجتماعي است. با استفاده از روش‌ها و تكنيك‌هاي آماري پيشرفته مي‌توان مبنايي رياضي و كمي براي تبيين، تشخيص و صورت بندي مسائل اقتصادي- اجتماعي فراهم آورد. هم‌چنين آمار امكان به دست دادن تصوير كلي يك وضعيت اقتصادي - اجتماعي خاص را فراهم مي‌كند. علوم اجتماعي در مقايسه با علوم طبيعي ويژگي‌هاي خاص‌تري دارند، چون اين علوم به بررسي رفتار انسان مي‌پردازد و اين رفتارها نيز ناهمگون است. گذشته از اين ، به خاطر تنوع فرديت‌ها پيش‌بيني در علوم اجتماعي به غايت سخت‌تر از پيش‌بيني در علوم طبيعي و تجربي است. توانايي‌هاي مورد نياز و قابل توصيه چون مباحث كتاب اقتصاد كه در دبيرستان تدريس مي‌شود، جنبه حفظي دارد، بسياري از داوطلبان آزمون سراسري تصور مي‌كنند كه براي موفقيت در رشته اقتصاد بايد حافظه‌اي قوي داشت تا بتوان مفاهيم و نظريه‌هاي متعدد را حفظ كرد، در حالي كه به گفته استادان و دانشجويان اين رشته، دانشجوي اقتصاد بيش از هر چيز بايد در درس رياضي قوي باشد تا بتواند در اين رشته موفق گردد. بسياري از داوطلبان آزمون سراسري و حتي دانشجويان سال اول اين رشته تصور مي‌كنند كه اقتصاد مجموعه‌اي از محفوظات است، در حالي كه اين علم ارتباط نزديكي با رياضي دارد و دانشجو بايد مباحثي مثل حد، مشتق و انتگرال را در حد يك ديپلمه رياضي بخوبي بداند در غير اين صورت در دروس ابتدايي و اوليه اين رشته مثل اقتصاد خرد، اقتصاد كلان، رياضي و آمار با مشكل روبرو مي‌شود، مشكلي كه تعداد قابل توجهي از فارغ‌التحصيلان علوم انساني با آن مواجه هستند. دانشجوي اقتصاد لازم است كه به مباحث اجتماعي علاقه‌مند بوده و الفباي جامعه‌شناسي ، علوم سياسي و روانشناسي را بداند چون اقتصاد يك حلقه از علوم اجتماعي است و زنجيره علوم اجتماعي نيز به هم مرتبط است. دانشجوي اقتصاد بويژه دانشجوي گرايش اقتصاد نظري بايد در درس رياضي قوي باشد و حتي لازم است داراي نگاهي تحليل‌گر باشد تا هم در مطالعه دروس دانشگاهي مثل اقتصادسنجي و هم در بازار كار موفق باشد. علاقه به جامعه و فعاليت‌هاي اجتماعي براي دانشجويان اين رشته ضروري است. علم اقتصاد يكي از پايه‌هاي اصلي جامعه است و بايد در ارتباط با موضوعات ديگر فرهنگي ، سياسي واجتماعي مورد مطالعه و بررسي قرار گيرد. چرا كه هر جامعه‌اي ويژگي‌هاي خاص خود را دارد و يك كارشناس اقتصاد بايد بتواند اطلاعات علمي خود را با جامعه مورد نظر تطبيق دهد. شرط اول علاقمندي به مباحث اقتصادي است ، چه در سطح كلان ، مانند مسائل اقتصادي دولت و جامعه و چه در سطح فرد ، مانند مسائل اقتصادي در كارخانجات و شركت‌هاي توليدي. از آنجا كه جنبه كلان در رشته اقتصاد بيشتر مطرح است، دانشجو مي‌بايست از ديد وسيعي نسبت به مسائل برخوردار باشد و اين خود علاقه‌اي مضاعف به پيگيري علوم جامعه‌شناسي و سياسي و غيره مي‌طلبد. نکات تکميلي فرد علاقمند به مباحث تحليلي و اقتصادي هيچ‌گاه از انتخاب رشته اقتصاد پشيمان نمي‌شود. مباحثي كه در اين رشته مطرح مي‌شود حتي كسي را كه با علاقه اين رشته را انتخاب نكرده است، علاقمند مي‌كند تا اين رشته را در سطوح بالاتر فرا گيرد. اصلا مقطع كارشناسي براي آشنايي دانشجويان به اين رشته است و در پايان چهارسال با مفاهيم بسيار متنوعي آشنا شده‌اند و براي فراگيري تخصصي‌تر آنها مي‌بايست ادامه تحصيل را در پيش گيرند. در ضمن بسياري از دانش‌آموزان رياضي دبيرستان بر اين باورند كه اقتصاد از مباحث رياضي و آمار تهي است و بيشتر به مباحث نظري مي‌پردازد. بايد به اين دانش‌آموزان گفت كه امروزه تمام مفاهيم اقتصادي در قالب آمار و رياضي مطرح مي‌شود كه عدم آشنايي و تبحر دانشجو از بيان رياضي به طور جدي او را با مشكل مواجه مي‌سازد. اين نكته نيز بايد گفته شود كه شباهت اين رشته با رشته‌هايي نظير مديريت و حسابداري باعث شده است كه دانشجوياني كه به اين رشته‌ها بيشتر علاقمندند بتوانند به راحتي در كنكور كارشناسي ارشد شركت كرده و به مطالعه اين رشته‌ها بپردازند. چرا كه حتي در كنكور كارشناسي ارشد مديريت و حسابداري از درس‌هاي پايه اقتصاد نيز سوال مي‌شود و درس‌هايي نظير آمار و رياضي هم با رشته اقتصاد مشترك است، لذا دانشجوي اقتصاد مي‌بايست تنها تعدادي از درس‌هاي مديريت را بصورت دقيق‌تر بخواند كه تازه با مفاهيم ابتدايي آن درس‌ها در واحدهايي نظير اصول سازمان و مديريت كه جزو واحدهاي اصلي رشته اقتصاد است آشنا شده و از اين لحاظ هم با مشكل جدي روبرو نيست. معرفي اجمالي گرايش‌هاي مقطع کارشناسي رشته اقتصاد در مقطع كارشناسي داراي پنج شاخه اقتصاد نظري، بازرگاني، كشاورزي، پول و بانكداري و صنعتي است و داوطلبان هر سه گروه آزمايشي علوم رياضي و فني، علوم تجربي و علوم انساني مي‌توانند اين رشته را انتخاب كنند. به گفته استادان اين رشته تفاوت شاخه‌هاي مختلف اقتصاد در مقطع كارشناسي كمتر از 30 واحد درسي است و چون دانشجويان مي‌توانند 9 واحد اختياري خود را از شاخه ديگر انتخاب كنند، تفاوت قابل توجهي بين شاخه‌هاي مختلف اين رشته وجود ندارد. بويژه اين كه بين دروس تخصصي هر شاخه نيز شباهت ‌هاي بسياري وجود دارد براي مثال از يازده درس اختصاصي شاخه اقتصاد پول و بانكداري، چهار درس آن با شاخه اقتصاد بازرگاني مشترك است. با اين همه ما براي آشنايي شما با شاخه‌هاي رشته اقتصاد، به معرفي اجمالي آن مي‌پردازيم: ‌اقتصاد نظري : به مدلهاي رياضي اقتصاد مي‌پردازد يعني تاكيد اين بخش از اقتصاد بيشتر بر تئوري‌هاي رياضي است. تقسيم‌بندي رشته اقتصاد به شاخه‌هاي متفاوت كار اشتباهي است؛ چون بين شاخه‌هاي اين رشته ، مرزبندي دقيق و تعيين شده‌اي وجود ندارد. براي مثال ما در مقابل اقتصاد نظري، شاخه‌اي به نام اقتصاد كاربردي نداريم، اما در كل به نظر مي‌رسد كه هسته اصلي تئوري‌هاي اقتصادي مثل اقتصاد رياضي و اقتصادسنجي بيشتر در شاخه‌ اقتصاد نظري مطالعه مي‌شود. يعني اين شاخه بيشتر جنبه انتزاعي و تئوري دارد و تاكيد آن بر روي تئوري‌هاي رياضي است و دانشجوي اقتصاد نظري كمتر پديده‌هايي از قبيل تجارت را مطالعه مي‌كند. اقتصاد بازرگاني  :  يكي از شاخه‌هاي كاربردي اقتصاد است كه در آن دانشجو با جنبه‌هاي توصيفي و تحليلي مديريت توليد، مديريت بازاريابي و كاربردهاي آن، قوانين و مقررات ماليات در ايران، انواع حسابرسي و اصول حسابداري آشنا مي‌شود، همچنين با استفاده از يك سري مدلهاي تصميم‌گيري و متدهاي كمي، تعيين خط مشي مطلوب را در مسائلي كه يك مدير با آن مواجه مي‌شود فرا مي‌گيرد. اقتصاد صنعتي : در شاخه اقتصاد صنعتي دانشجويان با طي دوره با ساختار بازار صنعت، بازرگاني بين‌المللي، منافع و مضرات انحصار، سياست رقابت ، منافع مصرف كننده، هزينه‌ها و همچنين حقوق و مقررات كاري كه تنظيم كننده روابط بين كارگران و كارفرمايان است، آشنا مي‌شوند اقتصاد پولي و بانكداري : دانشجويان اين شاخه با نحوه عملكرد بانك‌هاي داخلي و خارجي، اسناد و اعتبار ارزي، سياست‌هاي پولي و مالي به عنوان مهم‌ترين سياست‌هاي تثبيت اقتصادي و چگونگي تجزيه و تحليل صورت حسابهاي مالي آشنا مي‌شوند. اقتصاد كشاورزي : دانشجويان اين شاخه ، اقتصادي را كه به محصولات كشاورزي و زمين و زراعت باز مي‌گردد، مطالعه مي‌كنند. بازار محصولات كشاورزي به دليل اينكه در بسياري از موارد پيوستگي توليد را ندارد، همچنين متغيرهايي مثل آب و هوا و خاك در آن اثر عمده‌اي دارد، به مطالعه تخصصي و ويژه‌اي نيازمند است؛ يعني كارشناس اقتصادي اين بخش بايد علاوه بر آشنايي با اصول و مباني علم اقتصاد، با مسائل كشاورزي از قبيل توليد كشاورزي و بازارهاي محصولات كشاورزي آشنايي داشته باشد. اقتصاد كشاورزي حدفاصل رشته‌هاي مهندسي كشاورزي و اقتصاد است. يعني دانشجويان هم اصول زراعت و دامپروري را مطالعه مي‌كنند و هم با دروس اصلي اقتصاد مثل اقتصاد خرد و اقتصاد كلان آشنا مي‌شوند. وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر در اين رشته تا مقطع دكترا امكان ادامه تحصيل وجود دارد. گرايش‌هاي مقطع كارشناسي ارشد علوم اقتصادي عبارتند از : 1-برنامه‌ريزي سيستم‌هاي اقتصادي 2-توسعه اقتصادي و برنامه‌ريزي 3-علوم اقتصادي 4-اقتصاد انرژي رشته‌هاي مشابه و نزديك به اين رشته گرايش‌هاي مختلف مديريت ، همچنين تعدادي از واحدهاي رشته مهندسي صنايع با اين رشته مشترك است و يا تشابه دارد. آيا خياباني را مي‌شناسيد كه در آن نانوايي, خواروبار فروشي, ميوه‌فروشي يا آرايشگاه نباشد؟ بي‌شك در هر خياباني مراكز خدماتي ياد شده و دهها واحد خدماتي ديگر به چشم مي‌خورد. اما چرا در حالي كه هيچ سازمان يا نهادي مسؤول ايجاد اين مراكز در خيابان‌هاي مختلف نيست ما در هر خياباني به واحدهاي فوق دسترسي داريم؟راستي چرا بسياري از واحدهاي خدماتي 50 سال پيش مثل لحاف‌ دوزي, چيني بندزني و حلبي‌سازي از بين رفته‌اند و در مقابل مغازه‌هاي تزئينات ساختماني و فروشگاه‌هاي لوازم صوتي و تصويري ايجاد شده است؟ علم اقتصاد به سؤال‌هاي فوق پاسخ مي‌دهدو اين كه در يك جامعه چه عواملي باعث تخصيص منابع مي‌شود. به عبارت ديگر علم اقتصاد، علم تخصيص بهينه منابع است. منابعي كه كم يا محدود هستند. اين علم در مراكز آموزش عالي تحت عنوان رشته علوم اقتصادي ارائه مي‌شود. رشته اقتصاد در مقطع كارشناسي داراي شش شاخه اقتصاد نظري, بازرگاني, كشاورزي, پول و بانكداري, صنعتي و حمل و نقل است و داوطلبان هر سه گروه آزمايشي علوم رياضي و فني, علوم تجربي و علوم انساني مي‌توانند اين رشته را انتخاب كنند. البته براي داوطلبان علوم انساني شاخه اقتصاد نظري ارائه نشده است. اما به گفته استادان اين رشته تفاوت شاخه‌هاي مختلف اقتصاد در مقطع كارشناسي كمتر از 30 واحد درسي است و چون دانشجويان مي‌توانند 9 واحد اختياري خود را از شاخه ديگر انتخاب كنند، تفاوت قابل توجهي بين شاخه‌هاي مختلف اين رشته وجود ندارد. بويژه اين كه بين دروس تخصصي هر شاخه نيز تشابه‌هاي بسياري وجود دارد براي مثال از يازده درس اختصاصي شاخه اقتصاد پول و بانكداري , چهار درس آن با شاخه اقتصاد بازرگاني مشترك است. با اين همه ما براي آشنايي شما با شاخه‌هاي رشته اقتصاد, به معرفي اجمالي آن‌ها مي‌پردازيم.          اقتصاد نظري:        هسته اصلي تئوري‌هاي اقتصادي مثل اقتصاد رياضي و اقتصاد سنجي در شاخه اقتصاد نظري مطالعه مي‌شود؛ يعني اين شاخه بيشتر جنبه انتزاعي و تئوري دارد و تأكيد آن بر روي تئوري‌هاي رياضي است و دانشجوي اقتصاد نظري كمتر پديده‌هايي از قبيل تجارت را مطالعه مي‌كند.       دروس تخصصي اقتصاد نظري :      اقتصاد كشاورزي, اقتصاد مديريت, اقتصاد رياضي, اقتصاد سنجي, تاريخ عقايد اقتصادي, برنامه‌ريزي اقتصادي, اقتصاد منابع .  اقتصاد بازرگاني: اقتصاد بازرگاني يكي از شاخه‌هاي كاربردي اقتصاد است كه در آن دانشجو با جنبه‌هاي توصيفي و تحليلي مديريت توليد, مديريت بازاريابي و كاربردهاي آن، قوانين و مقررات ماليات در ايران, انواع حسابرسي و اصول حسابداري آشنا مي‌شود. همچنين با استفاده از يك سري مدل‌هاي تصميم‌گيري و متدهاي كمي, تعيين خط مشي مطلوب را در مسائلي كه يك مدير با آن مواجه مي‌شود، فرا مي‌گيرد. دروس تخصصي اقتصاد بازرگاني : اقتصاد مديريت, روش‌هاي مقداري در بازرگاني, مديريت توليد, ارزيابي طرح‌هاي اقتصادي, حسابداري شركت‌ها, حسابداري صنعتي, اصول بازاريابي, اصول بيمه, مديريت مالي.  اقتصاد صنعتي : در شاخه اقتصاد صنعتي دانشجويان طي چند واحد با ساختار بازار صنعت, بازرگاني بين‌المللي, منافع و مضرات انحصار, سياست رقابت, منافع مصرف‌كننده, هزينه‌ها و حقوق و مقررات كاري كه تنظيم‌كننده روابط بين كارگران و كارفرمايان است, آشنا مي‌شوند. دروس مشترك در همه شاخه‌هاي علوم‌اقتصادي : زبان خارجه تخصصي, اصول سازماني و مديريت, حقوق تجارت, مباني جامعه‌شناسي, رياضيات, آمار, روش تحقيق, اصول حسابداري, جغرافياي اقتصادي ايران, اقتصاد خرد, اقتصاد كلان, پول و بانكداري, مباني فقهي اقتصاد صدر اسلام, نظام‌هاي اقتصادي, تجارت بين‌الملل, اقتصاد توسعه, اقتصاد ايران. دروس تخصصي اقتصاد نظري : اقتصاد صنعتي, حسابداري شركت‌ها, حسابداري صنعتي, اقتصاد منابع, مديريت توليد, ارزيابي طرح‌هاي اقتصادي, اقتصاد سنجي, حقوق كار و روابط صنعتي, پژوهش عملياتي.شاخه اقتصاد پول و بانكداريدانشجويان اين شاخه با نحوه عملكرد بانك‌هاي داخلي و خارجي, اسناد اعتباري ارزي, سياست‌هاي پولي و مالي به عنوان مهم‌ترين سياست‌هاي تثبيت اقتصادي و چگونگي تجزيه و تحليل صورت حساب‌هاي مالي آشنا مي‌شوند. دروس تخصصي اقتصاد پول و بانكداري : عمليات بانكي داخلي, عمليات بانكي خارجي, سياست‌هاي پولي و مالي, بانكداري اسلامي, روش‌هاي مقداري در بازرگاني, سازمان‌هاي پولي و مالي بين‌المللي, حسابداري شركت‌ها, تجزيه و تحليل صورت‌هاي مالي, ارزيابي طرح‌هاي اقتصادي, تأمين منابع مالي و بورس اوراق بهادار, مديريت مالي. شاخه اقتصاد كشاورزي دانشجويان اين شاخه, اقتصادي را كه به محصولات كشاورزي و زمين و زراعت باز مي‌گردد, مطالعه مي‌كنند. زيرا بازار محصولات كشاورزي به دليل اين‌كه در بسياري از موارد، پيوستگي توليد را ندارد همچنين متغيرهايي مثل آب و هوا و خاك در آن اثر عمده‌اي مي‌گذارد, به مطالعه تخصصي و ويژه‌اي نيازمند است؛ يعني كارشناس اقتصادي اين بخش بايد علاوه بر آشنايي با اصول و مباني علم اقتصاد, با مسائل كشاورزي از قبيل توليد كشاورزي و بازارهاي محصولات كشاورزي آشنايي داشته باشد. دروس تخصصي اقتصاد كشاورزي : اقتصاد كشاورزي, توسعه و سياست كشاورزي, اقتصاد منابع, اقتصاد سنجي, ارزيابي طرح‌هاي اقتصادي, بازاريابي محصولات كشاورزي, مديريت مزرعه, جامعه‌شناسي روستايي, پژوهش عملياتي.   توانايي‌هاي لازم :  در مقطع متوسطه, كتاب اقتصاد تنها براي دانش‌آموزان رشته علوم‌انساني ارائه شده است و چون مباحث اين كتاب جنبه حفظي دارد, بسياري از داوطلبان آزمون سراسري تصور مي‌كنند كه براي موفقيت در رشته اقتصاد بايد حافظه قوي داشت تا بتوان مفاهيم و نظريه‌هاي متعدد را حفظ كرد. در حالي كه به گفته استادان و دانشجويان اين رشته, دانشجوي اقتصاد بيش از هر چيز بايد در درس رياضي قوي باشد تا بتواند در اين رشته موفق گردد.همچنين دانشجوي اقتصاد لازم است كه به مباحث اجتماعي علاقه‌مند بوده و الفباي جامعه‌شناسي, علوم سياسي و روانشناسي را بداند چون اقتصاد يك حلقه از علوم اجتماعي است و زنجيره علوم اجتماعي نيز به هم مرتبط است.  موقعيت شغلي در ايران : دانشجويان دوره كارشناسي اقتصاد بيشتر اطلاعات اوليه و پايه را مطالعه مي‌كنند در نتيجه نبايد انتظار داشته باشند كه پس از فارغ‌التحصيلي به طور تخصصي و كاربردي فعاليت نمايند مگر دانشجوياني كه خودشان مطالعه و فعاليت بيشتري داشته و تئوري‌هايي را كه مطالعه مي‌كنند, به كار نيز مي‌گيرند. يعني مي‌توانند مدلهاي اقتصادي نوشته, تجزيه و تحليل كرده و پيشنهادهاي تازه‌اي براي رفع مشكلات اقتصادي مؤسسه و سازمان‌هاي مختلف ارائه دهند.البته اين به آن معنا نيست كه در حال حاضر فارغ‌التحصيلان اين رشته بازار كار ندارند بلكه مي‌توانند در بخش‌هاي مختلف وزارت اقتصاد مثل بخش ماليات, وزارت صنايع, سازمان برنامه و بودجه, بانك مركزي و مركز آمار فعاليت كنند و مهمتر از همه اينكه حتي اگر فارغ‌‌التحصيلان اقتصاد در رشته تخصصي خود فعاليت نكنند, به دليل داشتن ذهني باز و تحليل‌گر و آشنايي صحيح با مسائل و مباحث اقتصادي, نگاه كارشناسانه‌اي نسبت به جامعه و پيرامون خود دارند و مي‌توانند در هر شغلي موفق و كارآمد باشند. رشته علوم اقتصادي مجموعه دانشهاي مربوط به اقتصاد را مورد بحث و بررسي قرار مي دهد. اين مجموعه که حاصل سلسله اي از انديشه ها و تفکرات است با محور قرار دادن بررسي منابع کمياب و تلاش براي استفاده بهينه از منابع محدود طبيعي و همچنين نيروي کار انساني در پي آن است تا با چيدن دقيق اجزا و عناصر گوناگون اقتصادي در کنار يکديگر از منابع کمياب ياد شده به گونه اي استفاده نمايد که بيشترين ميزان ممکن از خواسته هاي انساني، تأمين گردد. بدين ترتيب گرايشهاي مختلفي در رشته علوم اقتصادي به وجود آمده است که يکي از آنها گرايش اقتصاد حمل و نقل مي باشد. هدف از تأسيس چنين گرايشي آشنا نمودن دانشجويان با مفاهيم و ويژگيهاي اقتصادي حمل و نقل، روشهاي حمل و نقل سنتي و مدرن، انتخاب وسيله، ارزيابي خدمات حمل و نقل، ارزشيابي طرحها و پروژه هاي حمل و نقل و مواردي ديگر از اين نوع و بررسي نظريه هاي گوناگون ارائه شده در زمينه ارتباطي حمل و نقل و توسعه اقتصادي است. در اين گرايش همچنين نکات ويژه اي در خصوص حمل و نقل زميني، دريايي، هوايي، خطوط و لوله هاي نفتي مورد بررسي قرار مي گيرد.  اقتصاد حمل و نقل رشته اقتصاد حمل و نقل با اهميت حمل و نقل در ارتباط است. همانطور که مي دانيد حمل و نقل از دو بخش عمده تشکيل شده، يکي زير ساختهاي حمل و نقل و ديگري وسايل حمل و نقل. براي استفاده بهينه از سيستم حمل و نقل، اين رشته در دانشگاه آزاد برگزار مي گردد تا امکان تربيت نيروي انساني ماهر و متخصص مورد نياز کشور در حد کارشناسي را فراهم کند. توسعه حمل و نقل، همانطور که همگان اطلاع دارند به طور روزافزون از دانش و تکنولوژي بالايي برخوردار است، بنابراين در ايران هم، با اين افزايش دانش و تکنولژي يعني فنون جديد حمل و نقل، بايد نيروهاي ماهر و متخصصي تربيت کنيم تا بتوانند اين سيستم حمل و نقل را به صورت بهينه چه از نظر زيرساختهاي حمل و نقل، چه از نظر وسائل حمل و نقل به صورت بهينه مورد استفاده قرار دهند. ارتباط رشته علوم اقتصادي با رشته هاي تحصيلي دبيرستان در ارتباط با رشته تحصيلي اقتصاد، اين نکته را بايد متذكر شويم که رشته اقتصاد يکي از رشته هاي اصلي علوم انساني است که در مقايسه با ساير رشته ها در گروه برندگان جايزه نوبل قرار مي گيرد. اين موضوع، جايگاه اين علم را در ميان ساير علوم، کاملاً مشخص مي کند. در هر حال يکي از کلاسيک ترين مفهوم علم اقتصاد اين است که اقتصاد در حقيقت علم منابع کمياب است يا علم منابع محدود. اين علم توضيح مي دهد که ما چطور مي توانيم از امکانات محدودي که طبيعت در اختيار ما گذاشته براي رفع نيازهاي نامحدود بشري که در زمان حال و آينده زندگي مي کند استفاده کنيم . البته از آنجايي که رشد فزاينده جمعيت در حقيقت پارامتر تقاضا را در اقتصاد نشان مي دهد افزايش پيدا مي کند و در عين حال امکانات اقتصادي که طبيعت در اختيارمان گذاشته محدود است و جايگاه و اهميت اين علم را نشان مي دهد. بر اين مبنا که ما در آينده ملزم خواهيم بود که از قوانين اين علم استفاده کنيم تا بشر در حقيقت مواجه با کمبود حاد و يا کمبود شديد قرار نگيرد. مقاطع تحصيلي و دروس رشته علوم اقتصادي دانشجويان گرايش اقتصاد حمل و نقل، با گذراندن يک دوره چهار ساله يا هشت نيم سال تحصيلي به اخذ مدرک کارشناسي در رشته علوم اقتصادي نائل مي آيند. اين گروه از دانشجويان در طي دوره ياد شده مجموعه اي از دروس شامل دروس عمومي، پايه و تخصصي را مورد مطالعه قرار داده که برخي از بهترين دروس ياد شده شامل موارد زير است: 1ـ برنامه ريزي حمل و نقل با هدف آشنايي با تعاريف، تفاوتهاي برنامه ريزي، تجزيه و تحليل شبکه ها و برنامه ريزي حمل و نقل در کشورهاي در حال توسعه و توسعه نيافته با هدف ارتقاي توان علمي کشورهاي در حال توسعه 2ـ - بيمه حمل و نقل با هدف آشنايي کليات بيمه هاي اموال به ويژه بيمه آتش سوزي، اتومبيل. 3- حقوق حمل و نقل با هدف آشنايي با قوانين و مقررات کلي و مرتبط با علوم و فنون حمل و نقل و تسلط بر مقررات و آيين نامه هاي پايه اي حمل و نقل. دروس ديگر مانند: 4- اقتصاد منطقه اي 5- تحقيقات بازاريابي 6- پژوهش عملياتي از جمله دروس مهم و قابل توجه در اين رشته هستند. رابطه علم اقتصاد با ساير علوم بر اساس همين ديدگاهها، علم اقتصاد با ساير علوم و به خصوص علوم پايه هم تلفيق شديدي پيدا کرده، يکي از بارزترين رشته هايي که اخيراً در اين رشته مورد استفاده قرار مي گيرد رياضيات و آمار است و توصيه مي کنيم اصلاً دانشجويان دوره دبيرستاني که داراي زمينه قوي رياضي و آمار نيستند ادامه اين رشته را در دوره کارشناسي و کارشناسي ارشد تقريباً بايد منتفي کنند و برعکس، دانشجوياني که در دوران دبيرستان از آمار و رياضي قويتري برخوردارند مطمئناً مي توانند در دوره هاي بالاتري در اين رشته موفق شوند. البته متأسفانه اخيراً در چارچوب آموزش و پرورش، دانش آموزاني را به سمت اين رشته هدايت مي کنند که از رياضيات ضعيف تري برخوردارند و به همين دليل دانشجوياني که در دوره دبيرستان از رشته اقتصاد فارغ التحصيل مي شوند، در دوره کارشناسي و کارشناسي ارشد دچار مشکلات بسيار شديدي خواهند شد. بنابراين ما توصيه مي کنيم دانشحوياني که مي خواهند ادامه تحصيل دهند به خصوص رشته اقتصاد بايد از آمار و رياضي نسبتاً قويتري برخوردار باشند و روي همين روال يا روي همين برداشتها در مفهوم عاميانه که مي گويند اقتصاد فقط علم پول است مطمئناً علم پول نيست و ما بايد امکان استفاده اطلاعات آماري را به گونه اي داشته باشيم که بتوانيم پيش بينيهايي که نسل آينده هم خواهند داشت را مورد توجه قرار دهيم. کاريابي رشته حمل و نقل اقتصادي دانش آموختگان دوره کارشناسي علوم اقتصادي فارغ از گرايشي که در آن به تحصيل پرداختند، از توانمنديهاي لازم براي تجزيه و تحليل مسائل اقتصادي در زمينه هاي مختلف صنعتي، کشاورزي، بازرگاني و خدمات در سطح کارشناسي بهره مند مي گردند. از سوي ديگر دانش آموختگان گرايش اقتصاد حمل و نقل به دليل بررسي مسائل ويژه حمل و نقل از جمله